O projekcie / About

Przedmiotem badań jest problem obcości i jego immanentne związki z wykluczeniem. Celem badań jest stworzenie nowatorskiej, pogłębionej płaszczyzny analizy tego problemu oraz zbudowanie na niej platformy, dzięki której będziemy mogli nie tylko lepiej rozumieć takie fenomeny jak „obcość” i „wykluczenie”, ale i próbować przezwyciężać je w kontekście kulturowym, antropologicznym, społecznym i politycznym. Zakładamy, że niezbędnym warunkiem realizacji naszego projektu jest odrzucenie podejścia separatystyczno-dualistycznego, które oddziela teorię od praktyki, humanistykę od nauk przyrodniczych, naukę od sztuki, ciało od tożsamości, toż-samego od „obcych”, podmiot od przedmiotu itp. Projekt wymaga więc przeprowadzenia szeregu interdyscyplinarnych analiz, a inspiruje go nadzieja na holistyczne i praktyczne wnioski. Projekt składa się z trzech części. Celem pierwszej z nich jest interdyscyplinarna analiza różnych klasycznych figur obcości oraz wyróżnienie typologii obcości w odwołaniu do klasycznej literatury przedmiotu. Część druga zakłada analizę problemu wykluczenia z perspektywy teoretycznej tzw. „nowego materializmu”. Nowy aparat pojęciowy perspektywy nowomaterialistycznej umożliwia analizę pojęć takich jak m. in. toż-samość, podmiotowość, materia, życie, ciało, relacja, co z kolei rzuca nowe światło na zasadniczy temat projektu – wykluczenie. Trzecia część projektu ma charakter normatywny i praktyczny, a jej celem jest stworzenie autorskiej koncepcji „polityki i etyki stygmergicznej”. Pragniemy opracować tę koncepcję nie tylko teoretycznie, lecz także pokazać, w jaki sposób możemy ją aplikować w rozmaitych kontekstach akademickich (dydaktyka, praktyka badawcza) oraz pozaakademickich (projekt graficzny, kuratorsko-interwencyjny oraz choreograficzno-performatywny).

 

Our research concentrates on the problem of otherness and its immanent relations to exclusion. An aim of the research is to create innovative ways of analysing those questions not only to understand such phenomena as strangeness and exclusion better, but also to put efforts to overcome them in cultural, anthropological, social and political contexts. We assume that the necessary condition for the implementation of our project is rejection of the separatist-dualistic approach that isolates theory from practice, humanities from natural sciences, science from art, body from identity, the same from “strangers”, subject from object, etc. The project therefore requires conducting a series of interdisciplinary analyses, and it is mobilized by the hope for holistic and practical conclusions. The project consists of three parts. The aim of the first is the interdisciplinary analysis of various classical figures of otherness and introduction of the typology of otherness with reference to the classical literature of the subject. The second part approaches the problem of exclusion from the theoretical perspective of the so-called “new materialism.” The new conceptual apparatus of the new-materialistic perspective enables the analysis of concepts such as, among others, identity, subjectivity, matter, life, body, relation and might shed a new light on the main theme of the project – exclusion. The third part of the project is normative and practical. We want to develop political and ethical approaches not only theoretically, but also by showing how we can apply them in various academic (didactics, research practice) and non-academic (graphic design, curatorial-interventional and choreographic-performative) contexts.

Zespół / Team

MANDRAGORA M SRODA

Magdalena Środa

mandragora_19_180x180

Olga Cielemęcka

MANDRAGORA M GUROWSKA

Małgorzata Gurowska

MANDRAGORA J LASHCHUK

Iuliia Lashchuk

MANDRAGORA M STANGRET

Monika Rogowska-Stangret

mandragora_07_180x180

Monika Rosińska

MANDRAGORA A SOSNOWSKA

Agnieszka Sosnowska

MANDRAGORA A SZYDLOWSKA

Agata Szydłowska

Aktualności / News

Kartografie obcości, inności, w(y)kluczenia – zakończenie i merytoryczne podsumowanie projektu // Summary

Ukazała się książka Magdaleny Środy “Obcy, inny, wykluczony” // New book by M. Środa “Alien, other, excluded”

Nowe pismo: Matter: Journal of New Materialist Research // New journal co-edited by M. Rogowska-Stangret and O. Cielemęcka

obcy-inny-wykluczony

Magdalena Środa

Obcy, inny, wykluczony

Rok wydania: 2020

Nasza humanistyczna i progresywna kultura dostarcza wielu wzniosłych i uniwersalnych idei, takich jak miłość bliźniego, gościnność, tolerancja, prawa człowieka. Ale czy rzeczywiście są one uniwersalne? Trzeba spojrzeć na nie okiem obcych i innych, by dostrzec, że jasna strona humanizmu ma swój mroczny rewers.

Teksty / Texts

A PACE OF OUR OWN? BECOMING THROUGH SPEEDS AND SLOWS (…)

Feminist Encounters: A Journal of Critical Studies in Culture and Politics
Malou Juelskjær, Monika Rogowska-Stangret

ETYKA- CFP: Troska

Zapraszamy do nadsyłania tekstów do numeru „ETYKI” pt. „Troska”. Chcemy wspólnie przyjrzeć się temu, jak możemy dziś rozumieć troskę w wymiarze tak teoretycznym, artystycznym, jak i etycznym, bioetycznym czy politycznym.

PRZEGLĄD FILOZOFICZNO-LITERACKI.
CHOROBA

Wstęp: Magdalena Środa
Wybór i opracowanie: Stanisław Gromadzki, Monika Rogowska-Stangret, Alicja Sawicka

Znak / The symbol

Znak inspirowany jest mandragorą – rośliną leczniczą i trującą zarazem, będącą inspiracją dla mitów i wierzeń, pożywką dla wyobrażeń, lęków i domysłów w związku z tym, że w jej korzeniu widziano postać człowieka. Sama mandragora zatem jest przykładem obcości, inności, dziwności: korzeń-człowiek zanurzony w ziemi, z którego wyrasta bujna zieloność. Jednocześnie jednak mandragora jest naszą przewodniczką w kreśleniu kartografii obcości. Jest punktem wyjścia i inspiracją, myślimy wraz z nią i dajemy się jej prowadzić.

Mandragora niepokoi i staje ością w gardle. Łatwo się jej nie przełknie. Wzbudza fascynację i obrzydzenie i jednocześnie jest pospolita. Znajduje się między ziemią a powietrzem, między życiem a śmiercią. Wydaje się być nieruchoma i martwa, ale zaraz zakwita wielością barw i form. Przekształca się, przeradza, staje czymś innym, płynie. Jest dziwnie ludzka i dziwnie nie-ludzka. Ni to zwierzę, ni człowiek, ni roślina. Ni to żywe, ni martwe. To czysta biologia i czysta kultura. Wierzenia, zabobony, mity, symbole, znaki, języki. Korzenie, gleba, bakterie, grzyby, fotosynteza, azot. Jest zakorzeniona, ale może być także z korzeniami wyrwana. Ponoć rosła pod szubienicami, karmiona nasieniem wisielców spływającym do ziemi, ponoć wyrywana – z korzeniami – wydaje przejmujący krzyk. Jest zatem także machiną śmierci, wykorzeniania, trzebienia, eksterminacji, wymierania. I jednocześnie przynosi ze sobą nadzieję odrodzenia, ponownego zakwitnięcia, wiosny. Jest napięciem między zakorzenieniem, tradycją, przeszłością a wykorzenieniem, wędrówką, tym, co nowe, niespodzianką, przyszłością. Jest linią pragnienia. Jest linią śmierci.

 

The symbol is inspired by mandragora – the plant that is simultaneously curative and poisonous, that served as an inspiration for myths and beliefs, and as a fodder for imagination, fears, and guesses due to the fact that in its roots people saw the shape of human. Mandragora is in itself an exemplification of strangeness, otherness, and queerness: human-shaped root immersed in soil, the source of rampant greenness. At the same time mandragora is our guide assisting us in plotting the cartographies of otherness. It is our starting point and inspiration, we think with it and we let it lead us.

Mandragora troubles us, upsets us, irritates us. It is not easy to swallow her. It arouses fascination and disgust, while at the same time being utterly common. It is placed between soil and air, life and death. Whenever it seems motionless and dead, it blossoms with multitude of colors and forms. It transforms itself, mutates, becomes something else, flows. It is uncannily human and uncannily non-human. Neither animal, nor human, nor plant. Neither alive, nor dead. Pure biology and pure culture. Beliefs, superstitions, myths, symbols, languages. Roots, soil, bacteria, fungi, photosynthesis, nitrogen. It is enrooted, it can be disrooted. It is believed that it grew under gallows, fed by hanged men’s sperm that flew down to the soil, allegedly while disrooting it cries poignantly. Thus, it is also the death-machine, a mechanism of disrooting, eradicating, exterminating, extinction. Simultaneously however, it brings the hope of revival, re-blossom, spring. It is the tension between enrooting, tradition, past and disrooting, wandering, the new, surprise, future. It is the line of yearning. It is the line of death.